Pilipin Ajumma ni Linda Arnaez-Lee

(Ikaapat nga bahin)

Kon sagad lang ako sa Hanguk Mal, indi ko run gid pag isarig ang mga bagay nga dya kay Bruce. Kag kon sagad run gid ako sa Hanguk Mal mangin hilway man ako sa pagpabutyag kang akun pamensarun kag baratyagon. Kag makadiskarte ako sa kung ano nga hirikuton nga indi ko run kinahanglan nga guyudon kag umidon si Bruce. Sara lang ang solusyon, maeskwela liwan ako kag magtuon kang Korean language.

Mayad lang hay may libre nga klase kang Korean language sa Kyeongsung Univesity nga kaangut man kang Namgu Social Welfare Center para sa mga pangayaw nga asawa kang Koreano. Duro nga mga lahi ang nag-enrol. May Russian, Chinese, Mongolian, Indonesian, Malaysia, Japanese, Vietnamese, Filipino kag iba pa. Kon magdurungan hambal sa tagsa-tagsa ka lengguwahe, ano-ano na lang tindahan sa Sibalom kon Martes man. Ano pa gin dilian ang paggamit kang ibang lengguwahe magluwas sa Hangul ukon Hanguk Mal. Martes, Miyerkules kag Biyernes ukon MWF ang amun klase kag naga umpisa dya sa hapon, ala una hasta alas tres.

Indi lang Korean Language ang programa nanda, may cultural show kag food showcase man. Sa tinutuyo nga ipakita sa komunidad ang kultura kag pagkaon kang ibang lahi. Para mapamaan kag ma-edukar man ang mga tumandok nga Koreano, ilabi run gid ang mga pamilya kang mga multi-culture families, nga may iban pa nga kultura magluwas sa anda. Kag maintindihan kag mabaton nanda ang anda pangayaw nga mga manugang. Nangin aktibo ako sa cultural group kag nangin coordinator-trainer ako sa grupo kang mga Pilipina. Rugya ko nasumalang ang panghangkat kang akun ikasarang sa pagtudlo sa patag kang pag-arte kag pagsaot. Nangin madinarag-on ang amo nga show kag sa una nga kahigayunan, nasaksihan kang akun pamilya ang akun ikasarang sa mga bagay nga sagwa kang panimalay. Nabatyagan ko ang bag-o nanda nga paglantaw kag pagtratar kanakon. Bisan ang mga kabataan, nabatyagan ko nga wara nanda ako ginakahuya kag ginapabugal pa nanda ako bilang nanay. Kapin pa kang nagduro ang imbitasyon kang pagpasundayag kag nakasulod man ako sa obra bilang sangka part time English titser sa sangka hagwon ukon academy, marapit sa amun balay.

Nagabahul ang mga kabataan kag nagabahul man ang garastusan. Gani kinahanglan ko man nga magbulig pinansyal kay Bruce. Ginsudlan ko ang mga nagkalain-lain nga obra. Nangin barista kag serbidura sa sangka multi-culture café nga ginpatigayon man kang Namgu Social Welfare Center, nangin librarian sa sangka public high school, nangin private tutor kag naga-part time sa hagwon bilang English titser.

Bisan diin nga pusod kang Korea, mabatyagan ko ang racial discrimination, ilabi run gid sa hagwon. May dyan nga gusto ako ipakilala nga Canadian sa mga estyudyante. Indi sanda malyag nga magpakilala ako nga Pilipino. Mapalugom kuno ako kang akun buhok kag magpagwapa, butangan ka blue nga eyeshadow ang akun mga mata, para masal-an nga Canadian ukon puti nga lahi. Ti anhon mo timo hay indi gid tana manigar ang akun pagka-Pilipino. Indi mabutigan ang akun irong nga daw pinapa nga luy-a, kag ang height nga daw baston lang kataas. Magluwas lang siguro kon butangan kang selicon ang akun irong kag magsapatos ako kang lima ka inches nga takong. Nga amo gid ra ang indi ko gid mapasugtan. Makipagbais kag makipagbato takun sa mga nagalapak kang akun pagkatawo bilang Pilipino. Mangita ako kang hagwon nga magbaton kanakon base sa akun ikasarang, indi sa akun lahi, kolor kag hitsura.

Nareyalisar kang gobyerno ang epekto kag impluwensya kang Ta munhwa Kajong ukon multi-culture families sa paarabuton kang Korea. Nagaduro nga nagaduro ang mga pangayaw nga gusto magpamana kang Koreano. Kag nagaduro man ang mga kabataan ka dya. Sa madason nga napulo ka tuig, ang mga kabataan amo ang mangin lideres kag pumuluyo kang nasyon. Ano run lang ang buwasdamlag kang Korea kon indi nanda pagtaw-an importansya ang edukasyon kag pangabuhi kang Ta Munhwa Kajong? Ano pa nagbahul ang budget para sa Ta Munhwa. Nagduro ang mga proyekto, programa kag propaganda para sa edukasyon, pagpabahol kang kabataan, pangabuy-an kag kung ano pa, para sa ginatawag nanda nga multicultural globalization. Nagbahar ang racial discrimination. Na amat-amat bukas ang pinsar kang mga tumandok. Kag naamat-amat nanda ka baton ang kinaiya kang anda mga manugang. Abay run ang akun mga in-laws ka dya. Mas naintindihan nanda ako kag mas nag-intiendihanay kami. Nagkitaay kami sa tunga kang amun kinaiya kag pagkalain.

Sa onse anyos ko nga pag-istar sa nasyon kang Korea, bilang asawa kang Koreano, manugang, kag nanay kang tatlo ka maambung nga mga bata, indi nangin madali kanakon ang tanan. Ginsug-alaw ako kang daw Beaktosan, pinakamataas nga bukid sa Korea, kabahul nga pagtiraw sa kabuhi. Mga pagtiraw sa kinalain sa lengguwahe, pagkaon, kultura, tradisyon kag relasyon sa panimalay kag komunidad. Mga pagtiraw nga amo ang nagpapag-on kang akun pagkatawo. Nagpasingkad kang akun pamensarun kag baratyagon. Malupad man ang pinggan kag kaldero sa bintana ni Bruce, magapabilin ang amun pamilya nga mapag-on. Magakabuhi kami kang malawid nga may paglaom, paghigugma kag kasadya sa amun mga dughan. Amo dya ang katumanan kang akun mga handum.

Pareho kang hambal ni Tatay, nagsugal ako sa pagpamana ko kay Bruce. Ang akun baraha amo si Bruce, si Omoni, si Hyeongnim, mga amiga kag kakilala, ang sosyodad kag ang akun mga kabataan. Kon paano ko sanda ginbahig, amo ang akun pag-antos kag paghimakas para maabot ang kadalag-an. Sa mga hadlok magsugal dyan, ma Pilipino man ukon ma Koreano kag kon ano pa nga lahi, laon run lang kamo kag magpaligid ka drum sa langit.

KATAPUSAN